Eğitim kurumlarında ve klinik ortamlarda; yorumlama, tanı koyma ve daha ideal bir eğitim sistemi tercih etme gibi amaçlar için uygulanan zeka testleri, bireyin güçlü yönlerini açığa çıkarma yeteneği açısından son derece önemlidir. Başakşehir zeka testi uygulanan kliniğimizde 4 ila 18 yaş aralığındaki bireylere, zihinsel performans ölçümü amacıyla pek çok farklı test türüne ait çalışmalar yapılmaktadır.
İçeriğimizde çocuklara ve ergenlere uygulanan zeka testlerine, bu testlerin ne gibi standart ve normlara sahip olduğunu, hangi yaş aralığına uygulandığını ve hangi durumlarda bu testlere başvurulması gerektiğini ele alacağız.
Çocuklara Hangi Durumlarda Zeka Testi Uygulanır?
Her ebeveynin, çocuğu için bir zeka testi yaptırması gerekmez. Bu testler belirli amaçlara hizmet etmektedir. İlgili testler konusunda eğitim almış uzmanlar tarafından yapılmasına gerek görüldüğü yetersiz ve üstün performans durumlarında değerlendirilmelidir. Zeka testlerinin bir merak giderme aracı olmadığını da ekleyerek, her iki durum için de göz önünde bulundurulması gereken noktaları belirtelim:
Gelişim geriliği (yetersiz performans) gibi daha çok okul öncesi süreçte:
- Okuma, yazma ve dinleme becerilerinde eksiklik görülmesi,
- Yardım almadan günlük yaşamın gerektirdiği işlevleri gerçekleştirememe veya zorlanma,
- Çocuğun aile ortamında veya sosyal çevrede iletişim sorunlarının gözlemlenmesi.
Ebeveynin çocuğunda üstün performans ihtimali üzerinde durabileceği durumlar:
- Hızlı öğrenebilme ve kavrayabilme becerileri,
- Yaratıcılık becerileri,
- İyi dil becerileri.
Bu faktörler çocuğun bir psikolog veya ilgili alanda eğitim almış yetkin uzmanlar tarafından zeka testine tabi tutulması için ipucu olarak değerlendirilebilir.
Zeka testlerinin uygulanması konusunda ebeveynlerin bilmesi gereken bir diğer nokta da tek bir zeka testinin doğru tanıyı koymak için yeterli olmadığı, bireyin bir uzman tarafından gözlemlenip değerlendirilmesi gerektiğidir. Buna karşın testlerin daha çok bireyler üzerinde yapılan teşhisi destekleyen birer somut veriler silsilesi olduğunu da eklemek yanlış olmaz.
Çocuklara Uygulanan Zeka Testleri Nelerdir?
Geçerliliği ve güvenirliliği en yüksek olan zeka testleri: Stanford Binet Zeka Testi, Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği (WISC-R), ERAL – NIT Zeka Testi, Leiter Zeka Testi ve Kaufmann’nın Çocuklar için Değerlendirme Bataryası (K- ABC)’dır.
Stanford Binet Zeka Testi
2 yaş itibariyle uygulanabilen bir test olan Stanford Binet Testi, akıcı yürütme, ölçümlenebilir akıl yürütme, çalışma belleği, bilgi ve görsel – uzaysal işleme faktörlerine bağlı olarak tasarlanan sorulara verilecek olan yanıt ve tepkiler üzerinde sayısal bir ölçümleme yapar. Bu ölçek birleşik puan sisteminde IQ seviyesine karşılık gelir. Yarım saatte tamamlanan bir testtir.
Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği (WISC-R)
6 ila 16 yaş aralığındaki çocuklar için uygulanabilen WISC-R Zeka Ölçeği; 45 ila 65 dakikalık bir seansta tamamlanan, bireysel bir zeka testidir. Yorumlama ve puanlama esaslarının belirgin olduğu bu testte performans ve sözel kısım olmak üzere iki bölüm bulunur. Her bölümün 5 ana ve 1 alt olmak üzere 6 adet testi mevcuttur. Bu teste tabi tutulan çocuğun verdiği cevaplar, zeka seviyesi üzerinde sayısal bir yorum yapabilmeye olanak sunmaktadır. Genellikle çocuklarda öğrenme problemi veya benzeri durumların teşhisine, rehabilitasyon veya özel eğitim programlarına hazırlık gibi amaçlarla bu teste başvurulmaktadır.
ERAL-NIT Zeka Testi
Diğer zeka testlerinden farklı olarak ERAL-NIT Zeka Testi’nde hem ebeveyn hem de çocuğu teste tabi tutulmaktadır. Resim çizme, taklit, labirent, simetri ve muhakeme olmak üzere 5 alt testten oluşan ERAL-NIT, yalnızca zeka düzeyinin belirlenmesi için değil; YGB (Yaygın Gelişimsel Bozukluk), DKB (Dil Kullanım Bozukluğu), DE (Dikkat Eksikliği) ve ÖÖG (Özel Öğrenme Güçlüğü) gibi durumların değerlendirilmesi için de uygulanır. 5-17 yaş aralığına uygulanan Başakşehir Zeka Testi ERAL NIT, ortalama yarım saatlik bir seansta tamamlanır.
Başakşehir Zeka Testi – Klinik Çalışmalar
Başakşehir zeka testi klinik çalışmalara yer verdiğimiz kliniğimizde bireylerin zihinsel becerilerini, güçlü yönlerini, zeka düzeyini, zihinsel performansını ve diğer bazı faktörlerin ölçülmesi için Uzman Psikolog Mevliye Yavuz tarafından güncel metotlara ağırlık verilen uygulamalara başvurulmaktadır.
