Bireylerin iş yaşamlarındaki tutum ve davranışları, mesleki değerleri kısacası iş hayatındaki genel duruşu “profesyonel kimlik” olarak değerlendirilir. Elbette profesyonel kimlik sadece bireylerin hangi mesleğe sahip oldukları değildir; mesleklerini nasıl yaşadıkları, mesleki anlamda etik değerlerinin neler olduğu, kişisel iş ilişkilerindeki tavrı, duruşu, kariyer kararları, başarı ve başarısızlıklara bakış açısı da profesyonel kimliklerini tanımlayan faktörlerdir.
İş dünyasında özellikle yönetici statüsünde olan yani karar alma mekanizmasında işleyişi sağlayan bireylerde profesyonel kimlik çok daha fazla önem kazanır. Bu bireylerde ya da iş hayatında yönetici statüsünü hedefleyen kişilerde profesyonel kimlik gelişiminin başarının temel anahtarlarından biri olduğunu söyleyebiliriz. Profesyonel kimlik zaman içerisinde şekilleniyor olsa da kişinin geçmiş yaşantıları, travmaları, aileden gelen inanç ve değer sistemleri de bu kimlik üzerinde etkilidir. Çoğu zaman iş hayatında yinelenen çatışmalar, tıkanıklıklar ya da mesleki yetersizlikler derin köklere sahiptir.
Profesyonel Kimlik Gelişimi Nedir?
Bireylerin mesleki rollerini fark ederek içselleştirmesi ve bu rolü zamanla kendine göre yeniden tanımlaması, profesyonel kimlik gelişimi olarak adlandırılır. Profesyonel kimlik gelişimi bir süreç gerektirir ve bu süreç de her bireyde aynı şekilde seyretmez. Ayrıca profesyonel kimlik gelişimi yalnızca bilgi ve beceri kazanımı olarak değerlendirilmemelidir, bireylerin iç dünyalarına dair bazı farkındalıkların gelişmesi ve bunun iş hayatına da yansıtılması amaçlanmalıdır.
Pek çok birey iş hayatında yönetici pozisyonuna geçtiğinde kendini yetersiz hissetmeye başlar. Nedeni ise genellikle profesyonel kimlik gelişiminin tamamlanmamış olmasıdır. Bireylerin profesyonel kimliklerini yeterli düzeyde tanımamaları ya da içselleştirememeleri bazen çocukluk döneminde yaşanan travmalara bağlı olarak olumsuz mesajlarla sabote edilmesinden de kaynaklanır. Dolayısıyla kök aile dinamiklerinin etkisi burada da kendini net bir şekilde bekli eder.
Kök Aileden Gelen Travmaların Profesyonel Kimliğe Etkisi
Kişinin psikolojik gelişiminde en temel belirleyicilerden biri kök ailedir. Çünkü rol modeller ilk olarak ailede deneyimlenmeye başlanır ve ebeveynlerin duygu, düşünce ve tutumları bireylerin kendi değerlerini de belirlemeye başlar. Çocukluk döneminde daima yetersiz hissettirilen bir çocuk büyüdüğünde iş hayatında mükemmeliyetçi bir tutuma sahip olabilir. Bu durum genellikle başarıyı değil başarısızlığı getirir ve tükenmişlik duygusunu da besler.
Bu örnekten de anlaşılabileceği gibi iş hayatında sürekli olarak kendini kanıtlama ihtiyacı, yetersiz hissetme, karar vermekte zorlanma, liderlikte zorlanma gibi onlarca farklı duygu ve düşüncenin kaynağı kök aileden gelen travmalar olabilir. Bu travmaların etkileri devam ettiği müddetçe kişinin yaşadığı zorluklar da devam edecektir. Tüm bunlar çok sayıda kişide kaygı bozukluğu gibi ilave problemleri de beraberinde getirir.
Kök Aile Travmaları Profesyonel Rollerimizi Nasıl Sabote Eder?
Bireylerde kariyer yollarının temel yapı taşlarını oluşturan sadece alınan eğitim ya da iş azmi değildir. Çocukluk döneminde şekillenen duygular, düşünceler, inançlar da iş hayatında alınan kararlardan kurulan iletişim yöntemlerine kadar her alanı etkiler. Aile içerisinde sevgi ve değer görme, kabul edilme gibi en temel ihtiyaçların karşılanmaması durumunda eksik bireylerin kendilerine dair iç dünyalarında eksik inançlar gelişmeye başlar. Bu durum zamanla iş hayatına da yansır ve profesyonel yaşamda duygu, düşünce ve davranışlar bilinçaltı tarafından yönlendirilir.
Çocukluk döneminde sürekli eleştiri alan bireyler yetişkin olduklarında iş yaşamlarındaki geri bildirimleri çoğu zaman kişisel algılarlar. Sadece bir başarı elde ettiğinde sevgi gören çocuklar ile büyüdüklerinde çalışmadıkları zamanlarda, dinlenme zamanlarında kendilerini suçlu hissederler. Aile içerisinde duygusal paylaşımların olmadığı çocuklar ise empati kurmakta zorlanırlar. Kısacası kök aile ile yüzleşmek profesyonel gelişimin olmazsa olmazlarından biridir. Profesyonel gelişimini başarılı bir şekilde devam ettirmek isteyen bireyler kök aile ile yüzleşmek için gerekli adımları atmalıdır. Çünkü kök travmalar bireylerin profesyonel gelişim alanını daraltabilir, sabote edebilir ya da tamamen engelleyebilir.
Profesyonel Kimlik Gelişimi İçin Psikolojik Farkındalık Neden Gereklidir?
Bireylerin profesyonel kimliklerini en sağlıklı şekilde geliştirmeleri için atılması gereken ilk adım kendi geçmişlerini anlamalarıdır. Bu sayede kendilerini de çok daha iyi tanımalarının kapıları aralanır. Geçmişin günümüze yansımaları ve özellikle iş hayatına olan etkileri ancak farkındalık kazanmakla anlaşılabilir. Bu farkındalık bir içgörüden daha fazlası olduğunu, profesyonel gelişimin ve dönüşümün de startını vereceğini bilmek gerekir.
Bu konuya da bir örnekle açıklık kazandıralım. Ekip yönetimi sırasında daima çatışmalar yaşayan yöneticiler bunun kaynağının ekibin uyumsuzluğu olduğunu düşünebilir ve bu sonuca varabilir. Fakat derinlemesine bir analiz yapıldığında asıl kaynağın yöneticinin çocukluk döneminde yaşadıkları anlaşılır. Çocuklukta otoriteyle yaşanan çatışmalar bireyin iş hayatında kendini tekrar edebilir. Bu konuda bir farkındalık gelişmediği müddetçe iş hayatında çatışma yaşanmaya devam eder. Özetlemek gerekirse psikolojik farkındalık kazanmak profesyonel kimlik gelişim adına yapılması gereken ilk hamledir.
Profesyonel Kimlik Gelişiminde Psikoterapinin Rolü
Kök aileden alınan travmaların ya da yaraların iş hayatına nasıl yansıdığını fark etmek için psikoterapiden faydalanılabilir. İş insanları, yönetici statüsünde olanlar ya da ekip liderliği yapanlar için psikoterapiden faydalanmak çok daha fazla önem taşır. Kariyer hedefleri olanlar da profesyonel kimlik gelişimi için psikoterapiden istifade edebilir. Psikolojik anlamda bir iyilik sürecinde olmak ve bunu sürdürülebilir kılmak, iş yaşamında büyük bir önem taşır. Ancak kimi zaman bunu mümkün kılmak adına psikolojik desteğe ihtiyaç duyulabilir. Farkındalık kazanmak adına da bir yol haritasının belirlenebilmesi açısından psikoterapi önemlidir.
Profesyonel Kimliğinizi Derinlemesine Keşfetmek İçin Adım Atın
Siz de profesyonel kimliğinizi keşfetmek için ilk adımı atabilir ve bizi arayarak randevu alabilirsiniz. Bu sayede mesleki yaşamda karşılaştığınız zorluklar ya da iş hayatınızda içsel olarak yaşadığınız problemler bu alanda deneyimli terapistler tarafından mercek altına alınabilir. Profesyonel kimlik geliştirmek için gerekli olan bu ilk adımı atmanız halinde içsel dinamiklerinizi de keşfetmeniz mümkün olacaktır.
